Η Ιστορία της Σοκολάτας
Posted by estiator at 11 November, at 15 : 50 PM Print
ΠΡΟΪΟΝΤΑ
Το κακαόδεντρο είναι αειθαλές τροπικό δασικό δέντρο, ιθαγενές των ανατολικών ισημερινών περιοχών των Άνδεων και της Κεντρικής Αμερικής. Η επιστημονική του ονομασία είναι Theobroma cacao και σημαίνει «τροφή των θεών». Για τους ιθαγενείς το κακαόδεντρο ήταν μια θεότητα από μόνο του. Επειδή μεγάλωνε στη σκιά, κρυμμένο κάτω από τα μεγάλα δέντρα της ζούγκλας, αντιπροσώπευε τη σκοτεινή πλευρά της ζωής, τον αόρατο Κάτω Κόσμο. Το κακάο συνδεόταν επίσης με την αναγέννηση στην επόμενη ζωή.
Της Τζίνας Καλλίτση
Παρόλο που το κακαόδεντρo είναι αυτοφυές σε διάφορα μέρη της Νότιας Αμερικής, οι αρχαιολόγοι πιστεύουν ότι η σοκολάτα είναι γέννημα θρέμμα της Κεντρικής Αμερικής. Σε ανασκαφές έχουν βρεθεί σκεύη με υπολείμματα θεοβρωμίνης, μιας ουσίας που περιέχεται στο κακάο. Έτσι γνωρίζουμε ότι οι Μάγια χρησιμοποιούσαν τους καρπούς του κακαόδεντρου για να παρασκευάσουν ένα ζεστό ρόφημα σοκολάτας για τελετουργική χρήση ήδη από το 1900 π.Χ. Κάποιες φορές πρόσθεταν καλαμποκάλευρο, βανίλια ή άνθη, συχνότερα όμως το έπιναν σκέτο. Η γεύση του ήταν πικρή, δεν έβαζαν γλυκαντικά και η ζάχαρη τους ήταν άγνωστο είδος. Τα σκεύη που βρέθηκαν μοιάζουν με μπολ, έχουν μεγάλο άνοιγμα κι ένα στόμιο στη μία άκρη, από όπου έριχναν το ρόφημα από μεγάλο ύψος σε άλλο σκεύος, για να δημιουργήσουν αφρό. Η σοκολάτα ήταν απαραίτητη σε κάθε επίσημη τελετή και γιορτή. Ρόφημα από κόκκους κακάου έφτιαχναν και οι Αζτέκοι, χρονικά μεταγενέστεροι και εγκατεστημένοι βορειότερα από τους Μάγια. Την προτιμούσαν κρύα και βαριά, αρωματισμένη με βανίλια και τσίλι. Πρόσθεταν ενίοτε μέλι, αλλά και αλεύρι καλαμποκιού, για να κάνουν τη σοκολάτα πηχτή. Ακόμα και σήμερα, αυτή η συνήθεια επιβιώνει στο Μεξικό, όπου με καλαμποκάλευρο φτιάχνουν διάφορα ροφήματα, με σοκολάτα ή χωρίς.
Κατά την ανακάλυψη της Αμερικανικής ηπείρου, Το κακαόδεντρο είναι αειθαλές τροπικό δασικό δέντρο, ιθαγενές των ανατολικών ισημερινών περιοχών των Άνδεων και της Κεντρικής Αμερικής. Η επιστημονική του ονομασία είναι Theobroma cacaoκαι σημαίνει «τροφή των θεών». Για τους ιθαγενείς το κακαόδεντρο ήταν μια θεότητα από μόνο του. Επειδή μεγάλωνε στη σκιά, κρυμμένο κάτω από τα μεγάλα δέντρα της ζούγκλας, αντιπροσώπευε τη σκοτεινή πλευρά της ζωής, τον αόρατο Κάτω Κόσμο. Το κακάο συνδεόταν επίσης με την αναγέννηση στην επόμενη ζωή. Ο Κολόμβος κατάσχει ένα πλοιάριο των Μάγια γεμάτο κόκκους κακάου, για τους οποίους γνώριζε ότι είχαν χρήση νομίσματος, αλλά όχι ότι με αυτούς έφτιαχναν σοκολάτα. Επιστρέφει στην Ισπανία και τους παρουσιάζει στη βασίλισσα Ισαβέλλα, κι εκείνη τους βάζει στο μουσείο η γνωρίζοντας άλλη χρήση. Το 1528 ο Ερνάν Κορτές, ο Ισπανός κατακτητής που ήταν υπεύθυνος για την κατάλυση της αυτοκρατορίας των Αζτέκων, παρατηρώντας την αστείρευτη ενέργεια του αυτοκράτορα των Αζτέκων, Μοντεζούμα, ο οποίος έπινε περίπου 40 κούπες σοκολάτα την ημέρα, αποφάσισε να τη δοκιμάσει κι εκείνος. Γράφει μάλιστα στον βασιλιά Κάρολο Κίντο της Ισπανίας ότι αισθάνεται πιο δραστήριος. Ήταν η πρώτη φορά που ένας Ευρωπαίος διαπίστωνε τις θετικές παρενέργειες της καφεΐνης.
Μέχρι τα τέλη του 16ου αιώνα, οι Ισπανοί ευγενείς «υιοθετούν» τη σοκολάτα, σε μια πιο γλυκιά εκδοχή από εκείνη της Αμερικής, αφού την αναμειγνύουν με ζάχαρη. Παραμένει ωστόσο άγνωστη στον λαό. Την ίδια περίοδο αρχίζει να αποκτά φήμη ως γιατρικό διά πάσαν νόσον. Ένα πανάκριβο φάρμακο για τους λίγους εκλεκτούς. Επαινέθηκε για τη διεγερτική της δράση και γιατί ξυπνούσε τις αισθήσεις, και σύντομα έγινε το αγαπημένο «ρόφημα της αριστοκρατίας. Για την παρασκευή της χρησιμοποιούσαν πλέον γάλα, αντί για νερό, και μπαχαρικά, όπως κανέλα, μπαχάρι, γλυκάνισο και γαρίφαλο.
Από τον 17ο αιώνα και μετά, η σοκολάτα κάνει την είσοδό της στα σαλόνια της αριστοκρατίας, σε Ιταλία Αγγλία και Γαλλία. Τον 18ο αιώνα υπήρχαν στη Μαδρίτη τουλάχιστον 150 μυλωνάδες σοκολάτας, που πήγαιναν από σπίτι σε σπίτι για να αλέσουν τους πολύτιμους καρπούς μπροστά στον πελάτη – ήταν τόσο ακριβοί που όλοι φοβούνταν μην τους κλέψουν στο ζύγι.
Σύντομα η μόδα της σοκολάτας εξαπλώνεται σε ολόκληρη την Ευρώπη ενώ αρχίζουν να ανοίγουν τα πρώτα καφενεία που αποκλειστικά πρόσφεραν το εύγευστο ρόφημα, αρωματισμένο με διάφορα μπαχαρικά, στους πελάτες τους.
Τη σοκολάτα στη στερεή της μορφή, τη χρωστάμε στον Ολλανδό σοκολατοποιό Van Houten, ο οποίος εφηύρε μια υδραυλική πρέσα που αφαιρούσε το μεγαλύτερο ποσοστό από το βούτυρο κακάο, διευκολύνοντας έτσι τη δημιουργία της σκόνης κακάου, που έγινε η βάση για όλα τα σοκολατένια προϊόντα.
Το 1847, η αγγλική σοκολατοποιία J. S. Fry & Sons έφτιαξε την πρώτη μπάρα σοκολάτας. Το 1865, στο Πιεμόντε της Ιταλίας η σοκολάτα αναμειγνύεται με πάστα από φουντούκια και προκύπτει η τζιαντούγια. Το 1875, ο Ελβετός Daniel Peter φτιάχνει τη σοκολάτα γάλακτος χρησιμοποιώντας γάλα σε σκόνη, ένα καινοτόμο προϊόν που πήρε από τον γείτονά του Henri Nestlé. Το 1879,ένας ακόμα Ελβετός σοκολατοποιός, ο Rodolphe Lindt, ιδρυτής της ονομαστής σοκολατοβιομηχανίας, εφάρμοσε πρώτος το στάδιο της άλεσης της κακαόμαζας σε ειδικούς μύλους, όπου αναπτύσσεται υψηλή θερμοκρασία. Το αποτέλεσμα ήταν μια λεία σοκολάτα, χωρίς κοκκώδη υφή. Το 1930, η Nestlé λανσάρει την πρώτη λευκή σοκολάτα.
Η είσοδος της σοκολάτας στην Ελλάδα οφείλεται στον πρωτοπόρο Σπυρίδωνα Παυλίδη. Με το γλυκυσματοποιείον του, που βρισκόταν στη συμβολή των οδών Αιόλου και Βύσσης και το οποίο πρωτάνοιξε το 1841, προσέφερε ένα καινούριο προϊόν στην ελληνική αγορά, το οποίο αγαπήθηκε από μικρούς και μεγάλους. Μετά από τη σοκολατοβιομηχανία Παυλίδου ακολούθησαν διάφορες εταιρείες που ασχολήθηκαν με την παραγωγή σοκολάτας και κακάο, καθώς και προϊόντων που την περιέχουν. Χρονολογικά συναντούμε πρώτη τη βιομηχανία Ζαβορίτου, Λόγγου και Μουλά, Γαβριήλογλου, έπειτα την Ίρις, την ΑΒΕΖΑΠ, την ΑΣΤΗΡ, την Άλφα, την ΙΟΝ, την εταιρεία Ατσάρου και Φλόκα. Άλλες βιομηχανίες που παρήγαγαν προϊόντα με συστατικό τους τη σοκολάτα ή το κακάο ήταν: η εταιρεία Ρούσσος, η ΕΒΓΑ, η Παπαδοπούλου, η ΜΕΛΟ, η Mabel, η ΓΚΛΑΡΙΣ, η ΣΕΡΑΛ και ο Λουμίδης. Η εταιρεία Nestle εμφανίστηκε το 1912 και ασχολήθηκε αποκλειστικά με εισαγωγές.
Από το 1852 έως το1970, η ποικιλία των διαθέσιμων προϊόντων στο εμπόριο αυξήθηκε σημαντικά. Ορόσημο στην ιστορία της σοκολάτας για την Ελλάδα αποτελεί το έτος 1859, όταν ο Παυλίδης παράγει και βραβεύεται για τη γνωστή σοκολάτα “Υγείας”. Σταδιακά και άλλα είδη σοκολάτας άρχισαν να κάνουν την εμφάνισή τους στην ζωή των Ελλήνων. Διαφημίσεις και κατάλογοι που έχουν διασωθεί μας πληροφορούν για παράδειγμα ότι το 1912η βιομηχανία Ζαβορίτου παράγει σοκολάτα γάλακτος, ενώ την ίδια χρονιά το προϊόν αυτό εισάγεται και από τη Nestle. Τη δεκαετία του‘20 ο Παυλίδης προχωρά σε μία ακόμη καινοτομία παράγοντας την πρώτη σοκολάτα αμυγδάλου στην Ελλάδα, ενώ το 1930ακολουθεί η εταιρεία Ίρις και λίγο αργότερα η ΕΒΓΑ και η ΙΟΝ. Κάθε εταιρεία εμπλούτισε την αγορά με ποικίλα προϊόντα, άλλα από τα οποία υπάρχουν και σήμερα και άλλα όχι.
